O‘zbekistonda umumta'lim tizimi uchun muhim islohotlar rejalashtirilmoqda: hozirgi 11 yillik ta'lim tizimidan 12 yillikka o‘tiladi. Yangi tartibga ko‘ra, bolalar 6 yoshdan boshlab tayyorlov yilini boshlang‘ich ta'lim tarkibida o‘taydi. Bu o‘zgarish O‘zbekiston ta'lim sohasini xalqaro standartlarga yaqinlashtirish maqsadida amalga oshirilmoqda.
Asosiy o‘zgarishlar
2025-yil sentyabr oyida prezident Shavkat Mirziyoyev rahbarligida o‘tkazilgan yig‘ilishda 12 yillik umumiy ta'lim tizimiga o‘tish qarori tasdiqlandi. Yangi tizim uchta asosiy bosqichga bo‘linadi:
- 1 yil tayyorgarlik va 4 yil boshlang‘ich maktab (jami 5 yil);
- 5 yillik asosiy umumiy o‘rta ta'lim (5–9-sinflar);
- 2 yillik to‘liq umumiy o‘rta ta'lim (maktablar, akademik litseylar, harbiy bilim yurtlari va texnikumlarda).
Maktabga tayyorgarlik yili majburiy bo‘lmasa ham, davlat butun mamlakat bo‘ylab 3,6 mingta maktab va 1 mingdan ortiq davlat bog‘chasi orqali bu dasturga qamrovni kengaytirishni rejalashtirgan. Bugungi kunda tayyorgarlik yilining qamrovi 100% ga yaqinlashgan.
Xalqaro standartlarga moslashish
12 yillik ta'lim tizimi joriy etilishi orqali O‘zbekiston boshqa mamlakatlar tajribasiga moslashishni maqsad qilgan. Xalqaro baholash dasturi — PISA ma'lumotlariga ko‘ra, yuksak natijalarga ega davlatlarning 85% i 12 yillik ta'lim tizimi asosida ishlaydi. O‘zbekiston bu amaliyotni Qozog‘iston, Janubiy Koreya va Germaniya kabi 12 yillik tizimga ega mamlakatlar bilan yaqinlashtirishni maqsad qilmoqda.
Ta'lim tizimini takomillashtirish
Yangi tizimda ta'lim dasturlarini zamonaviylashtirish va xalqaro standartlarga moslashtirish muhim o‘rin tutadi. Maktablarda yagona davlat imtihonlari tizimini joriy etish va ta'limda xalqaro akkreditatsiyadan foydalanish rejalashtirilmoqda. Dasturlar o‘quvchilarning keyingi ta'lim bosqichlariga yaxshi tayyorlanishini maqsad qilgan.
Shuningdek, maktablarda to‘garaklarni tashkil etuvchi maslahatchilar faoliyat yuritadi. Mazkur chora ta'limda individual yondashuvni kuchaytiradi va o‘quvchilarning qobiliyatlarini kengroq rivojlantirishga ko‘maklashadi.
So‘nggi voqealar
- 2025-yil sentyabr: Prezident raisligida o‘tkazilgan yig‘ilishda 12 yillik ta'lim tizimiga o‘tish qarori tasdiqlandi.
- 2025-yil oktyabr: Davlat maktablariga bolalarni qabul qilish jarayonidagi ayrim tartibotlarni soddalashtirishga oid chora-tadbirlar muhokama qilindi.
- 2025-yil oktyabr: Yagona davlat imtihonlari tizimini xalqaro mezonlarga moslashtirish masalalari ko‘rib chiqildi.
Turli nuqtai nazarlar
Mutaxassislarning fikriga ko‘ra, 12 yillik ta'lim tizimiga o‘tish o‘quvchilarga puxta bilim va ko‘nikmalar beradi, ularga keyingi pog‘onalarda muvaffaqiyat qozonishga yordam beradi. Biroq, bu o‘zgarishlarni amalga oshirish jarayonida infratuzilma, o‘qituvchilarni qayta tayyorlash va yangi metodikalarning joriy etilishi kabi masalalar diqqat markazida bo‘lishi kerakligi ta'kidlanmoqda.
Xulosa
O‘zbekistonda ta'lim tizimining xalqaro standartlarga moslashish yo‘lida o‘zgarishlar amalga oshirilmoqda. 12 yillik tizim o‘quvchilarning bilim olish jarayonini soddalashtirish va chuqurlashtirishga qaratilgan. Bu qadamlardan kutilayotgan asosiy natija — har bir o‘quvchining kelajakdagi muvaffaqiyatlari uchun mustahkam zamin yaratishdir.
Javoblar (0 )